Kafein, vücudu ve beyni çeşitli şekillerde etkileyebilir. En çok uyanıklık ve zihinsel odaklanma için kullanılırken, kafein tüketiminin göz ardı edilmemesi gereken diğer yan etkileri vardır. Vazokonstriksiyon olarak da bilinen kan damarı daralması, bu potansiyel yan etkilerden biridir.
Kafeinin Vücut Üzerindeki Etkileri
Çay yaprakları, kola fıstığı, kakao çekirdekleri ve kahvede doğal olarak bulunan bir madde olan kafein, yutulduktan sonra hızla beyne geçer. Daha sonra vücutta saatlerce kalır, bu da etkilerinin saatlerce sürebileceği anlamına gelir. Kafeinin potansiyel yan etkileri arasında artmış kalp hızı, anksiyete, uyku güçlüğü, bulantı, huzursuzluk ve sık idrara çıkma bulunur. Aniden kafein kullanımını durdurmak, uyuşukluk, baş ağrısı ve sinirlilik gibi yoksunluk belirtilerine neden olabilir.
Vazokonstriksiyonun Nedenleri
Vazokonstriksiyon kan damarlarının daralmasıdır. Vazokonstrüksiyon meydana geldiğinde, kan akışı yavaşlar veya kısmen bloke olur. Dekonjestanlar, psödoefedrin veya kafein gibi psikolojik durumlara veya ilaçlara yanıt olarak ortaya çıkabilir. MedlinePlus'a göre, tedavi edilen duruma bağlı olarak vazokonstriksiyonu hem arttırmak hem de azaltmak için ilaçlar mevcuttur.
Kafein, Vazokonstriksiyon ve Beyin
2009 yılında "İnsan Beyin Haritalaması" nda yayınlanan bir çalışma, kafeinin serebral kan akışı üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmacılar, kafein kullanımının serebral kan akışını ortalama yüzde 27 oranında azalttığını buldular. Bu, kafeinin zihinsel enerjiyi iyileştirdiği bilinse de, aslında beyindeki toplam kan miktarını azaltabileceği ve bu da potansiyel olarak bilişsel işlevin azalmasına neden olabileceği anlamına gelir.
Kafein alımını sınırlama
Kafein alımınızı sınırlandırarak, vazokonstriksiyondan ve beyindeki kan akışının azalmasından kaçınabilirsiniz. "İnsan Beyin Haritalaması" nda yayınlanan çalışma, yüksek düzeyde kafein tüketenlerin düşük ve orta kafein kullanıcılarına kıyasla daha az beyin kan akışına sahip olduğunu buldu. Çalışmada, günde 45 miligram düşük doz, günde 405 miligram orta ve günde 950 miligram yüksek kafein olarak kabul edildi.
